بــۆ ســه‌رجه‌م پاله‌وانێتییــه‌ك یــان خولێـكى وه‌رزشى یه‌كــه‌م كار كــه پێویســته رۆژنامــه‌وان بیــكات و مه‌رجــه پابه‌نــدى ببێــت بوونــى ناســنامه‌ى رۆژنامه‌وانــى تایبــه‌ت بــه خوله‌كــه یــان پاله‌وانێنتییه‌كــه كــه بــه زمانــى ئینگلیــزى پێــى ده‌وترێــت media accrodation
بوونــى ئــه‌م كارتــه واتــه رۆژنامــه‌وان یــان ئــه‌و راگه‌یه‌نــدكاره رێگه‌پێــدراوه بــۆ روومالكردنــى چالاكیه‌كــه كــه ئه‌مــه‌ش بێگومــان لــه پێشــتر ده‌بێـت ئاماده‌ســازى بــۆ كردبێـت و بــه ره‌سمى داواى كردبێـت كــه نیــازى روومالكردنــى ئــه‌و چالاكیــه‌ى هه‌یــه ئه‌ویــش بــه‌م جــۆره ده‌بێــت .
هــه‌ر پاله‌وانێتییــه‌ك یــان خولێــك یــان كۆنفرانســێك لــه پێشــتر وێــب ســایتێكى هه‌یــه كــه تایبه‌تــه بــه‌و پاله‌وانێتییــه ، داواكار ده‌چێتــه ئــه‌و وێب ســایته لــه‌وێ به‌شــێكى تایبــه‌ت وه‌ك یاســایه‌ك هه‌یه كــه تایبه‌تــه بــه راگه‌یانــدن كــه بــه زمانــى ســتاندار ى ئینگلیــزى به‌شــى )Media ( ى پــێ ده‌گوترێـت كــه تــه‌واو تایبــه‌ت بــه رۆژنامه‌نووســان كــراوه ، پــاش ئــه‌وه‌ى تــۆ كلیــك لــه‌م به‌شــه ده‌ده‌یــت به‌شــى زۆرى ئــه‌و ئۆپشــنه‌ى دێتــه به‌رده‌ســتت پڕكردنــه‌وه‌ى چه‌نــد داتایه‌كــه كــه دواتــر لــه كۆتــا هه‌نگــاو به‌شــێوه‌یه‌كى ئۆتۆماتیكــى ده‌ینێریتــه‌وه بــۆ رێكخه‌رانــى پاله‌وانێتییه‌كــه.
دواى ئــه‌و هه‌نگاوانــه‌ى تــۆ كــردت و ناردنــه‌وه‌ى داواكــه‌ت پــاش ئــه‌وه‌ى تــه‌واو چێـك ده‌كرێتــه‌وه پاشــان ماوه‌یــه‌ك داده‌نرێـت له‌ســه‌ر ره‌زامه‌نــد بوونــت لــه وه‌رگرتــن بــۆ روومالــى ئــه‌و پاله‌وانێتییــه .
پێداویســتیه‌كانى كــه ده‌بێــت بــۆ داواكردنــى ناســنامه‌ى میدیــاىروومالكردنــى پاله‌وانێتییــه‌ك كــه ده‌بێــت جێبه‌جێــى بكه‌یــت بێگومــان تــه‌واوى ئــه‌و داتایانــه‌ى تــۆ ده‌ینرێــت بــۆه‌ره‌وه‌و زمانــى زۆرینــه‌ى ســه‌ره‌كی ئینگلیزیــه ، بــه شــێوه‌یه‌كى كلاسیكى هــه‌ر فۆرمێــك یــان خانه‌یــه‌ك لــه‌و به‌شــى میدیایــه‌ى باســمان كــرد دێتــه به‌رده‌ســت داواى چه‌نــد زانیارییــه‌ك ده‌كات لــه پێــش هه‌موویــه‌وه نــاوى خــۆت دواتــر باوكــت .
به‌شــێكى تــرى ئــه‌و داتایانــه‌ى كــه داواى ده‌كات نــاوى وڵات بێگومــان تــۆ لــه عێـراق بیــت لــه خانــه‌ى وڵاته‌كه‌ت ده‌نووســى عێـراق، خاڵیكــى تــرى داواكــراو لێــت، ناونیشــانى نیشــته‌جێبونى خۆتــه ، زۆر زۆر گرنگــه ده‌بێــت ئــه‌م داتایانــه بــه دروســتى بده‌یــت ، پاشــان خانه‌یه‌كــى تــرى داواكارییــه‌كان بوونــى ژمــاره‌ى ته‌له‌فونــى خــۆت و ئــه‌و ده‌زگایــه‌ى كارى تێــدا ده‌كــه‌ى بــۆ ئه‌مــه‌ش ده‌بێــت تــۆ ده‌بێــت بــه شــێوه‌ى نێوده‌وله‌تــى ژماره‌كــه‌ت بنووســى ، كــه نموونه‌كــه‌ى ئێمــه له‌ســه‌ر عێراقــه بــۆ نموونــه لــه خانــه‌ى ژمــاره‌ى ته‌له‌فــوون ده‌نووســیت 00964772، لــه خانــه‌ى zipcode عێراقیــش `ژمــاره‌ى شــاره‌كه‌ت ده‌نووســیت بــۆ نموونــه ZIPcode ى ســلێمانى پێكهاتــووه لــه 46001 یــان هه‌ولێـر پێكهاتــووه لــه 44001 دواتریــش ده‌بێـت بــه وردى ئاگــادارى نووســینى ئیمه‌یله‌كــه‌ت بیــت چونكــه هــه‌ر كاتێـك تــۆ داواكارییــه‌ت نــارد راســته‌وخۆ لینكــى په‌یوه‌ندیــت گــرێ ده‌درێـت بــه‌وئیمه‌یلــه‌وه .
هـه‌ره گرنگتریـن بـه‌ش لـه داواكردنـى روومالكردنـكه‌داواكـراوه ،میدیایـى پاله‌وانێتییـه‌كان بوونـى پاسـپۆرته‌كـه ئـه‌وان ده‌كـه‌ن وه‌ك یه‌كێـكلـه گرنگتریـنبه‌جۆرێـك مامه‌لـه داتاكانتـه كـه تـۆ ئاراسـته‌یان ده‌كه‌یـت ، لێـره ده‌بێـت هاوشـێوه‌ى ناوى پاسـپۆرته‌كه كـه بـه زمانـى ئینگلیزى نووسـراوه ناوى خۆت لـه خانه‌ى پاسـپۆرت پـر بكه‌یتـه‌وه ، دواتـر رۆژى ده‌رچوونـى پاسـپۆرته‌كه‌و رۆژى به‌سـه‌رچوونى، ئاگـادار بـه لـه سیسـتمى جیهانـى گواسـتنه‌وه نابێـت كه‌سـى داواكار هه‌رگیـز پاسـپۆرته‌كه‌ى شـه‌ش مانگـى مابێت بۆبه‌سـه‌رچوون واتـه تۆ ئه‌گـه‌ر داواى قبولكـردن بكه‌ى بـۆ پاله‌وانێتییه‌كه‌لـه مانگـى سـێ بكرێـت پێویسـته به لایه‌نى كه‌مـه‌وه سـاڵیك زیاتـر بـه پاسـپۆرته‌كه‌وه مابێـت بـۆ ته‌واوبوونـى
به‌شــى هــه‌ره گرنگــى فۆرمــى میدیــا ئه‌كرده‌یشــنه‌كه‌ت بریتیــه لــه‌جــۆرى ئــه‌و داوایــه‌ى بــۆ روومالكردنه‌كــه هه‌لیده‌بژێریــت كــه ئایا وه‌ك په‌یامنێــرو رۆژنامه‌نــووس یاخــود وێنه‌گــر یــان تیمــى به‌رهه‌مهێنــان داواكارییه‌كــه پێشــكه‌ش ده‌كه‌یــت، چونكــه تــۆ لــه هه‌رچــى داوا بكه‌یــت ئــه‌و مافــه‌ت پــێ ده‌رێـت .
َ
بــه پێــى یاســا جیهانــى و نێوده‌وله‌تیــه‌كان ئه‌گــه‌ر داواكــه‌توه‌ك رۆژنامه‌نــووس )journalist( كردبێــت ئــه‌وه ته‌نیــا وه‌ك رۆژنامه‌نــووس مامه‌لــه‌ت له‌گــه‌ل ده‌كرێــت و ئه‌گــه‌ر وه‌ك وێنه‌گــربیــت )photographer( لــه ئه‌گــه‌رى قبولكــردن ناســنامه‌كه‌ت وه‌ك وێنه‌گــره كــه لــه‌م دوو داوایــه ده‌بێــت ته‌نیــا كارى خــۆت بكه‌یــت بــۆ نموونــه ناســنامه‌ى رۆژنامه‌نــووس ناتوانێــت وێنه‌گــر بێــت و بــه‌پێچه‌وانه‌شــه‌وه نابێــت وێنه‌گــر كارى رۆژنامه‌وانــى بــكات و لــه نێــویاریگــه یــان هۆلــى داخــراوى پاله‌وانێتییه‌كــه‌ش شــوێنیان جیــاوازه‌و هه‌ریه‌كــه‌و لــه زۆنێــك یــان ناوچه‌یــه‌ك روومــال ده‌كــه‌ن .
چۆنیتى وه‌ڵامدانه‌وه‌و ریگه‌ى گه‌یشتن به‌روومالكردنى پاله‌وانیتییه‌كان
پــاش ئــه‌وه‌ى داواكارییه‌كــه‌ت ئاراســته‌ى لیژنــه‌ى رێكخــه‌رىپاله‌وانێتییه‌كــه یــان خوله‌كــه ده‌كه‌یــت وه‌ك له‌ســه‌ره‌وه ئامــاژه‌ى پێــدراوه تــۆ چــاوه‌ڕوان ده‌بیــت تاوه‌كــو ئــه‌و كاتــه‌ى بــه فه‌رمــى لــه رێگــه‌ى ئــه‌و لینكــه‌ى ناردووتــه كــه )email( كــه‌ى خۆتــه،ئاگادارده‌كرێتــه‌وه لــه قبولكــردن یــان ره‌تكردنــه‌وه‌ت چونكــه زۆربــه‌ى
ئــه‌و داواكارییانــه‌ى لــه عێراقــه‌وه ده‌گــات بــه‌و پاله‌وانێتییــه ئاســته‌نگى وه‌رگرتنــى تێــدا ده‌بێــت بــه‌ڵام زه‌حمــه‌ت نابێــت.
هــه‌ر داواكارییه‌كیــش كــه ئه‌پــروڤ كــرا واتــه نێــردرا لــه لایه‌ن تــۆوه مــه‌رج نییــه قبولكردنــى بــه دواوه بێــت .
هه‌ندێـك پاله‌وانێتــى یــان خولــى تــر لــه ده‌ره‌وه‌ى وڵات قبوله‌كــه‌ى بــه‌م شــێوه‌یه نییــه، ته‌نیــا بــه ئاگاداركردنه‌وه‌یــه‌ك بــه ئیمه‌یــلداواكــه‌ت قبــول ده‌كات ، له‌مــه تــۆ بــۆ نموونــه پاســپۆرتت یــانئایدیه‌كــه‌ت )id( عێراقیــه‌و پاله‌وانێتییه‌كــه‌ش لــه وڵاتێكه كــه بــه ڤیــزا ده‌بێـت بچیتــه ئــه‌و وڵاته‌وه بــۆ ئه‌مــه مه‌رجــه خــۆت بــه دواداچــوون بكه‌یــت بــۆ وه‌رگرتنــى ڤیزاكــه‌ت بــۆ ئه‌مــه‌ش ده‌بێتــه هــه‌ر وه‌ك هاوڵاتیــه‌ك كــه مامه‌لـه‌ى وه‌رگرتنــى ڤیــزا ده‌كات رێـكاره‌كان بگریتــه‌بــه‌ر ، بــه‌ڵام ئــه‌وه‌ى به‌هێــزى تــۆ ده‌دات كــه ئــه‌و قبولــه‌ت هه‌یــه‌یاخــود ئه‌گــه‌ر داوه‌تنامــه‌ت ئاراســته كرابێــت ئــه‌وه بــۆ قبولكــردن به‌هێزتــر ده‌بێــت، بــۆ هــه‌ر داواكارییه‌كیــش ده‌بێــت په‌یوه‌نــدى بــه نزیكتریــن ىكونســلگه‌رى یــان بالیۆزخانــه بكه‌یــت بــۆ نموونــه ئه‌گــه‌ر بێـت و تــۆ داواكاریــت كــردووه كــردووه روومالــى یارییه‌كانــى كۆپــا ئه‌مه‌ریــكا ده‌كه‌یــت لــه وڵاتى به‌رازیــل و داواكه‌شــت قبولــه ئــه‌وه ده‌بێــت راســته‌وخۆ ده‌بێــت دیكۆمێنته‌كانــت بــۆ بالیۆزخانــه‌ى به‌رازیــل لــه به‌غــداد ئامــاده بكه‌یــت و بچیتــه ئــه‌وێ بــۆ وه‌رگرتنــى ڤیزاكــه‌ت ،ئه‌گــه‌ر كونســلگه‌رى ئــه‌و وڵاته‌ش لــه هه‌ولێــر هه‌بێــت راســته‌وخۆ ده‌چیتــه هه‌ولێــر پێــش كه‌متــر لــه دوو مانــگ لــه ده‌ســتپێكى ئــه‌وپاله‌وانێتییــه ده‌بێـت تــه‌واوى كاره‌كان و دیكۆمێنته‌كانت لــه بالیۆزخانه بێــت .
بــه‌ڵام هه‌ندێــك پاله‌وانێتــى هه‌یــه كاره‌كانــى ئاســانتره ئه‌گــه‌ر بێـت و ڤیزه‌شــى بوێـت بــه پاســپۆرتى عێراقــى بــۆ نموونــه وڵاته ناوچه‌یــه‌كان بــه واتــا ئه‌گــه‌ر پاله‌وانێتییه‌كــى نێوده‌وله‌تــى یــان جیهانــى لــه وڵاتانى وه‌ك توركیــا ، ئێـران ، ئــه‌رده‌ن ئــه‌و وڵاتانه‌ى بــۆ عێـراق ڤیزه‌یــان ئاســانبه‌رده‌ســت ده‌بێــت بــه‌و مه‌رجــه‌ى تــۆ ته‌نیــا قبولــى روومالــى ئــه‌وپاله‌وانێتییــه‌ت بــۆ هاتبێتــه‌وه‌و ناســنامه‌كه‌ت وه‌رگرتنــه‌وه‌ى كۆتایــى هاتبێــت لــه شــوێنى ئــه‌و پاله‌وانێتییــه ئــه‌وه راســته‌وخۆ ده‌توانیــت گه‌شــته‌كه‌ت بكه‌یــت.
به‌كارهێنانى ناسنامه‌كه‌تله پاله‌وانیتییه‌كان و خوله‌كان
َ
لــه ئه‌گــه‌رى رێگه‌پێدانــت و قبولكردنــت بــۆ روومالكردنــى پاله‌وانێتییه‌كــه ناســنامه‌كه‌ت راســته‌وخۆ لــه شــوێنى ئه‌نجامدانــى پاله‌وانێتییه‌كــه وه‌رده‌گریتــه‌وه ، واتــه تــۆ ئه‌گــه‌ر لــه كوردســتانه‌وه بچیتــه وڵاتێكى ده‌ره‌وه بــۆ روومالكردنــى پاله‌وانێتییه‌كــه ده‌بێــت بــه لایه‌نى كه‌مــه‌وه رۆژێــك لــه ده‌ســتپێكى پاله‌وانێتییه‌كــه ئــه‌وناســنامه‌یه‌ت وه‌رگرتبێتــه‌وه تاوه‌كــو لــه رۆژى پاله‌وانێتییه‌كــه ئــه‌و ناســنامه‌یه‌ت پــێ بێــت ئه‌ویــش لــه پێنــاو ئــه‌وه‌ى رێگــه‌ى چوونــه‌ژووره‌و روومالكردنــت پــێ بدرێــت .
وه‌رگرتنــه‌وه‌ى ئــه‌و باجــه راســته‌وخۆ لــه ناوه‌ندێـك ده‌بێـت كــه پێى ده‌وترێــت ناوه‌نــدى میدیایــى )میدیــا ســه‌نته‌ر( media center كــه ئــه‌و میدیــا ســه‌نته‌ره راســته‌وخۆ په‌یوه‌ســته بــه كارى رۆژنامه‌وانــى و رۆژنامه‌وانــه‌وه‌و راســته‌وخۆ كاره كارگێریــه‌كان و دواتــر میدیایه‌كانــى تێـدا به‌رێوه‌ده‌چێـت .
رێگه‌پێدان و ئه‌و ناوچانه‌ى بۆت دیاریكراوه
ئــه‌و ناســنامه‌یه‌ى كــه وه‌ریده‌گریــت پابه‌نــدى كۆمه‌ڵیـك رێنمایــت ده‌كات بــه‌م شــێوه‌یه
یه‌كــه‌م له‌ســه‌ر ناســنامه‌كه كۆمه‌لێــك خانــه‌ى ژمــاره‌ى هه‌یــه كــه بــۆ میدیــاكار پێویســته ره‌چــاوى ئــه‌و خانــه ژماره‌یانــه بــكات كــه ته‌ریبــه بــه ژمــاره‌ى ئــه‌و ده‌روازانــه‌ى بــۆى دیاریكــراوه‌و واتــه ناتوانێــت بــه ئــاره‌زووى خــۆى بچێتــه به‌شــه جیاوازه‌كانــى یاریگــه یــان هۆله‌كــه‌وه، بــۆ نموونــه وه‌ك لــه وێنــه‌ى خــواره‌وه هه‌یــه ژماره‌كانــى ســه‌ر باجه‌كــه بــۆ نموونــه 9-8-6-5-2 واتــه رۆژنامه‌نــووس ته‌نیــا بــۆى هه‌یــه لــه‌و ده‌روازانــه هاتوچــۆ بــكاتیــان رێگــه پێــدراوه بێگومــان هــه‌ر یاریگه‌یــه‌ك یــان هۆڵیكــى نێوده‌وله‌تــى لــه جیهانــدا ژمــاره‌ى ده‌روازه‌كانــى ) چوونــه ژوور ( كــه بــه ئینگلیــزى پێــى ده‌وترێــت گه‌یــت و بــه عه‌ره‌بــى بــه بوابــه ناوده‌برێــت ، دیاریكــراوه .
دووه‌م: ئــه‌و ده‌روازانــه‌ى كــه بــۆ رۆژنامه‌نــووس دیاریكــراوه تایبه‌تــه بــه كارى میدیــاى وه‌ك شــوێنى دانیشــتنى كــه جیاكراوه‌تــه‌وه لــه هانــده‌ران و یاریــزان و كه‌ســانى تایبــه‌ت ، به‌شــێكى تــرى ده‌روازه‌كانــى بــۆ چوونــه نێـو هۆلـى كۆنفرانســه رۆژنامه‌وانیه‌كانــه به‌شــێكى تــرى تایبه‌تــه بــه ناوچــه‌ى لێــدوان وه‌رگرتــن ) میكــس زۆن( .
ئه‌م بابه‌ته له كتێبى رێبه‌رى رۆژنامه‌وانى وه‌رزشى ساڵى 2019 بڵاوكراوه‌ته‌وه